PPE a PPK. Porównanie sposobów wypłacania zgromadzonych środków na emeryturze.

14.01.2019 - aktualizacja

W jaki sposób będę mógł wypłacać moje środki z PPE? - to jedno z najczęstszych pytań, jakie pada z ust pracowników przed podpisaniem deklaracji przystąpienia do Pracowniczego Programu Emerytalnego (PPE). Podobne pytanie będą zapewne zadawali pracownicy uczestniczący w Pracowniczych Planach Kapitałowych (PPK).

Wypłaty z PPE

Pracownik uzyskuje uprawnienia do wypłaty środków w momencie ukończenia 60 lat lub nawet pięć lat wcześniej - w przypadku uzyskania wcześniejszych uprawnień emerytalno-rentowych. 

Przepisy ustawy o PPE pozostawiają bardzo dużą swobodę w ustalaniu możliwych sposobów wypłaty środków. Mówią o tym, że uczestnik PPE może wypłacić środki jednorazowo lub w ratach. Sposób realizacji wypłat ratalnych zależy od ustaleń między pracodawcą a podmiotem zarządzającym. Mogą one dotyczyć częstotliwości wypłat. Najczęściej pracownicy mają możliwość deklarowania wypłat miesięcznych, kwartalnych lub rocznych. 

Również od umowy z wybranym podmiotem zarządzającym zależy, w jaki sposób będą określane wypłaty w ratach. Jeżeli spółką zarządzającą jest fundusz inwestycyjny i umowa tak przewiduje, to pracownik może ustalić raty w określonej kwocie lub określonej liczbie jednostek uczestnictwa. W tym drugim przypadku wysokość rat zazwyczaj będzie różna z powodu różnic w wycenach jednostki uczestnictwa przy realizowaniu każdej raty. 

Wypłaty ratalne polegają na systematycznym odkupywaniu jednostek uczestnictwa z rachunku pracownika. W efekcie, po rozpoczęciu wypłat rat, środki pozostające na tym rachunku są cały czas inwestowane, a także dziedziczone. 

Co więcej, jeżeli pracownik zdecyduje się na wypłaty ratalne, to w każdej chwili może zmienić swoją dyspozycję i zażądać jednorazowej wypłaty całości pozostających na jego rachunku środków. To bardzo ważny przywilej, który może okazać się ratunkiem np. w przypadku poważnej choroby. 

Ukończenie wieku uprawniającego do wypłaty nie oznacza, że pracownik musi dokonać wypłaty z PPE. Jeżeli po ukończeniu 60. roku życia nadal będzie zatrudniony u pracodawcy finansującego składki, to dokonanie wypłaty jest równoznaczne z utratą prawa do dalszego uczestnictwa w Programie, czyli utratą składek. W takim przypadku warto poczekać z wypłatami aż do momentu przejścia na emeryturę. 

Jeżeli pracownik ukończy 70 lat i nie wystąpi do podmiotu zarządzającego z wnioskiem o wypłatę, wówczas i tak otrzyma automatycznie całość swoich środków na wskazany rachunek bankowy. 

W przypadku wypłaty jednorazowej, jak i ratalnej, kwota wypłaty jest wolna od podatku od zysków kapitałowych, zwanego potocznie podatkiem Belki.

Przewidywane formy i sposoby wypłat z PPK

Przepisy ustawy o Pracowniczych Planach Kapitałowych są bardzo liberalne, jeśli chodzi o prawo do wycofania środków gromadzonych w PPK.  

Uczestnik PPK może zażądać wycofania środków w każdej chwili. To prawo ma ogromne znaczenie z punktu widzenia częstych obaw o to, czy PPK w przyszłości nie podzielą losu OFE; gdyby nawet doszło to niekorzystnych zmian w przepisach  - co jest bardzo mało prawdopodobne - to uczestnik PPK będzie mógł zażądać zwrotu gromadzonych środków na dotychczas obowiązujących zasadach i tym samym uniknąć konsekwencji niekorzystnych zmian.

Pracownicze Plany Kapitałowe są formą promowania przez państwo oszczędzania środków na określone cele, przede wszystkim, jako uzupełnienie emerytury otrzymywanej z ZUS. W takiej sytuacji - a także dwóch innych wymienionych niżej - uczestnik PPK skorzysta ze wszystkich zachęt finansowych i podatkowych; wycofanie środków zostanie potraktowane, jako tzw. WYPŁATA.

Okoliczności, w których wycofanie środków będzie miało status WYPŁAT, to:  

• ukończenie 60 roku życia przez pracownika,
• sfinansowanie wkładu własnego wymaganego przy zakupie mieszkania lub domu na kredyt,
• poważne zachorowanie uczestnika PPK, jego małżonka lub dziecka.

Aby zachować pełnię ulg i zachęt finansowych, uczestnik PPK będzie musiał spełnić dodatkowe warunki:

• W przypadku ukończenia 60 roku życia, co najmniej 75% posiadanych środków będzie musiało być wypłacone w miesięcznych ratach (bezpośrednio z rachunku PPK lub z rachunku bankowego, na który zostanie dokonany transfer środków) przez okres nie krótszy niż 10 lat lub jako okresowa/dożywotnia renta. Od tej zasady będzie wyjątek: uczestnik PPK będzie mógł wypłacić całość środków jednorazowo z zachowaniem prawa do ulgi w podatku Belki, jeżeli w wyniku podzielenia 75% posiadanych środków na 120 miesięcznych rat, kwota raty okaże się niższa niż 50 zł.
• Możliwość sfinansowania wkładu własnego przy zakupie nieruchomości na kredyt dotyczy tylko pracowników, którzy nie ukończyli 45 lat, ponieważ będą oni zobowiązani do zwrotu tej, swego rodzaju, pożyczki w okresie 15 lat od jej zaciągnięcia (czyli maks. do 60 roku życia); jeżeli uczestnik PPK nie spłaci pożyczki, wycofanie środków zostanie potraktowane, jako ZWROT;
• Przy wycofaniu środków w sytuacji poważnego zachorowania, status WYPŁATY obejmuje jedynie 25% posiadanych środków; jeżeli uczestnik wycofa większą część środków, to kwota wypłaty powyżej 1/4 środków, zostanie potraktowana, jako ZWROT.

Jeżeli wycofanie środków będzie miało status WYPŁATY, uczestnik PPK otrzyma nie tylko całość środków pochodzących z wpłat własnych, z wpłat finansowanych przez pracodawcę i z dopłat państwa, ale także nie poniesie kosztów podatku od zysków osiągniętych z inwestowania tych środków, nazywanego potocznie podatkiem Belki.

Jeżeli uczestnik PPK zdecyduje się na wypłatę w innych okolicznościach, niż wymienionych wyżej, wycofanie środków będzie potraktowane, jako ZWROT, czyli:

• dopłaty wniesione ze środków państwa – jako wpłata powitalna i dopłaty roczne – zostaną zwrócone w kwocie nominalnej (zyski z inwestowania zostaną wypłacone uczestnikowi w formie pieniężnej, a ewentualne straty zostaną pokryte z wpłat wniesionych przez pracownika),
• wpłaty potrącone z wynagrodzenia netto pracownika zostaną w całości wypłacone po potrąceniu kosztów podatku Belki,
• wpłaty pochodzące ze środków pracodawcy zostaną podzielone na dwie części: 70% zostanie wypłacone w formie pieniężnej (po potrąceniu podatku Belki), a 30% przekazane na indywidualne konto emerytalne pracownika w ZUS.