PPE czy PPK? Który bonus będzie bardziej atrakcyjny?

29.04.2019

Już niedługo, bo od października 2019 roku, najwięksi pracodawcy będą oferować dwa zbliżone do siebie benefity: Pracowniczy Program Emerytalny (PPE) lub Pracowniczy Plan Kapitałowy (PPK). Pracownicy, którzy poszukują pracy lub planują ją zmienić, coraz większą wagę przywiązują do dodatków pozapłacowych. W dzisiejszym tekście spróbujemy określić najważniejsze różnice między dwiema formami grupowych planów emerytalnych, które dla wielu pracowników obok prywatnej opieki medycznej, są najbardziej pożądanym dodatkiem pozapłacowym.

A więc, sprawdzamy różnice PPE - PPK, zaczynając od samego początku:

SPOSÓB PRZYSTĘPOWANIA DO PROGRAMU/PLANU

• PPE - pracownik staje się uczestnikiem na własny wniosek po spełnieniu kryterium stażu uprawniającego do uczestniczenia w programie. Staż nie może być dłuższy niż 2 lata, a w praktyce często wynosi 3 miesiące lub nawet 1 dzień.
• PPK - pracownicy w przedziale wiekowym 18-54 lata są zapisywani automatycznie do planu przez pracodawcę po upływie 3 miesięcy od momentu zatrudnienia. Pracownicy, którzy ukończyli 55 lat, przystępują do PPK na własny wniosek.

FINANSOWANIE WPŁAT

Źródła wpłat

• PPE - środki od pracodawcy (jako dodatek do wynagrodzenia), dodatkowo pracownik może wnieść dobrowolną składkę dodatkową ze swojego wynagrodzenie netto.
• PPK - środki od pracodawcy (jako dodatek do wynagrodzenia), wynagrodzenie netto pracownika (składki obowiązkowe), dopłaty z budżetu państwa (z Funduszu Pracy).

Wysokość wpłaty pracodawcy

• PPE - wpłata wnoszona jako składka podstawowa. Nie może być niższa niż 3,5% wynagrodzenia brutto pracownika i przekraczać 7%. Wysokość składki podstawowej nie może być różnicowana dla poszczególnych grup pracowników.
• PPK - 1,5% wynagrodzenia brutto jako wpłata podstawowa oraz do 2,5% jako wpłata dodatkowa (dobrowolna dla pracodawcy). Wysokość dofinansowania środkami pracodawcy - w ramach wpłaty dodatkowej - może być różnicowana dla poszczególnych grup pracowników.

Wysokość wpłaty pracownika

• PPE - wpłata jest wnoszona wyłącznie jako składka dodatkowa i jest w pełni dobrowolna. Pracownik może zadeklarować jej wnoszenie w momencie przystępowania do PPE, w dowolnym momencie w przyszłości, a także zmienić jej wysokość oraz zrezygnować z jej opłacania. Minimalna wysokość składki dodatkowej zależy od warunków przyjętych u danego pracodawcy. Na składkę dodatkową jest nałożony roczny limit wpłat ogłaszany w formie rozporządzenia, w 2019 roku wynosi on 21 442,50 zł.
• PPK - wpłata jest wnoszona jako wpłata podstawowa (obowiązkowa) w kwocie odpowiadającej 2% wynagrodzenia brutto (pracownik otrzymujący pensję nie wyższą niż 120% wynagrodzenia minimalnego może wnosić niższą wpłatę w wysokości 0,5% wynagrodzenia), a także jako wpłata dodatkowa (dobrowolna) – nie wyższa niż 2% wynagrodzenia brutto.

Wpłata z budżetu państwa (z Funduszu Pracy)

• PPE - brak.
• PPK - wpłaty z Funduszu Pracy są wnoszone w takiej samej kwocie dla wszystkich pracowników: 250 zł jako jednorazowa wpłata powitalna i 240 zł jako dopłaty roczne.

Pracownik, przystępując do PPE, otrzymuje od pracodawcy składkę podstawową w wysokości nie niższej niż 3,5% wynagrodzenia brutto, natomiast wnoszenie wpłat z własnego wynagrodzenia jest dla niego w pełni dobrowolne. W przypadku PPK warunkiem uczestnictwa w planie (otrzymania wpłaty od pracodawcy, a także dopłat z Funduszu Pracy) jest wnoszenie wpłat z własnego wynagrodzenia w wysokości 2% (0,5% przez najmniej zarabiających).

SPOSÓB POMNAŻANIA ŚRODKÓW

• PPE - pracownik samodzielnie wybiera fundusz lub kilka funduszy, które są oferowane w PPE u danego pracodawcy, w tym (o ile jest taka opcja) do funduszy inwestujących całość środków na rynkach zagranicznych.
• PPK - wpłaty pracownika są automatycznie wnoszone do funduszu zdefiniowanej daty, który stosuje politykę inwestycyjną optymalną dla aktualnego wieku uczestnika. Na własny wniosek można zadeklarować wnoszenie wpłat do innego funduszu zdefiniowanej daty (kilku funduszy) – o wyższym lub niższym ryzyku inwestycyjnym.

ZASADY DZIEDZICZENIA

Zasady dziedziczenia w PPK i PPE są dość podobne:

• Po śmierci właściciela rachunku prawdo do środków przysługuje osobom wskazanym przez pracownika. W przypadku niewskazania takich osób, środki przypadają spadkobiercom.
• Osoba uprawniona (albo spadkobierca) może wypłacić środki w formie pieniężnej - z zachowaniem wszystkich ulg i zachęt podatkowych lub dokonać ich transferu na swój rachunek w IKE, PPE lub PPK.

W PPK, jeżeli zmarły właściciel rachunku pozostawał w związku małżeńskim, małżonek zachowuje prawo do połowy środków (w zakresie wspólnoty majątkowej). Pozostała część jest rozdysponowywana między osoby wskazane lub spadkobierców.
W PPE prawo do całości środków przysługuje osobom wskazanym lub spadkobiercom.

WYPŁATA ŚRODKÓW

• Prawo do wypłaty środków (z zachowaniem ulg i zwolnień podatkowych):
  PPE - gdy uczestnik ukończy 60 lat lub 55 lat (w przypadku uzyskania wcześniejszych uprawnień emerytalno-rentowych).
  PPK - gdy uczestnik osiągnie 60 lat.
  A także w sytuacjach:
  1. finansowania wkładu własnego wymaganego przy zakupie na kredyt mieszkania lub domu (przed ukończeniem 45 lat),
  2. poważnego zachorowania uczestnika, małżonka lub dziecka (do 25% środków).
• Sposób wypłaty
  PPE - jednorazowo lub w ratach. Przy wyborze wypłat ratalnych w każdej chwili można zadeklarować jednorazową wypłatę całości środków.
  PPK - do 25% środków jednorazowo, pozostała część w miesięcznych ratach przez okres nie krótszy niż 10 lat.
• Wcześniejsze wycofanie środków (zwrot)
  PPE - do momentu, gdy uczestnik jest zatrudniony u pracodawcy oferującego Program, nie można wycofać środków (wyjątkiem jest likwidacja PPE). W przypadku zmiany pracodawcy uczestnik może wycofać środki pośrednio – po uprzednim dokonaniu transferu na Indywidualne Konto Emerytalne.
  PPK - zlecenie wycofania środków (tylko w całości) można złożyć w dowolnym momencie.

OPODATKOWANIE WPŁAT I WYPŁAT

• Opodatkowanie wpłat
  PPE - wpłata pracodawcy stanowi dla pracownika przychód, który podlega opodatkowaniu podatkiem PIT. Podatek ten jest potrącany na bieżąco z wynagrodzenia (pracownik otrzymuje wynagrodzenie netto pomniejszone o należny podatek od składki pracodawcy). Wpłata pracownika (składka dodatkowa) jest potrącana z wynagrodzenia netto – po opodatkowaniu podatkiem PIT.
  PPK - status podatkowy wpłaty pracodawcy i wpłaty pracownika jest taki sam jak w PPE. Dopłaty z Funduszu Pracy jednak nie stanowią dla pracownika przychodu – są wolne od podatku PIT.
• Opodatkowanie wypłat
  PPE/PPK – wypłata uprawniona (po spełnieniu wymienionych wyżej warunków) jest zwolniona odpowiednio z podatku PIT, z podatku od spadków i darowizn (w przypadku wypłaty dokonywanej przez spadkobierców lub osoby uprawnione), zyski z inwestowania wpłat są zwolnione z tzw. „podatku Belki”.

PODSUMOWANIE (NAJWAŻNIEJSZE RÓŻNICE)

PPE

• pracodawca ma obowiązek finansować wpłaty w minimalnej wysokości stanowiącej 3,5% indywidualnego wynagrodzenia pracownika,
• wpłaty pracownika są w pełni dobrowolne,
• nie można wycofać środków przed ukończeniem 60. roku życia,
• wypłata po osiągnięciu 60 lat może być dokonana jednorazowo lub w ratach.

PPK

• obowiązkowa wpłata pracodawcy nie może być niższa niż 1,5% wynagrodzenia pracownika,
• z budżetu państwa (z Funduszu Pracy) co 12 miesięcy są wnoszone wpłaty w kwocie 240 zł (250 zł jako wpłata powitalna),
• pracownik ma obowiązek wnoszenia wpłat z własnych środków na poziomie 2% wynagrodzenia (0,5% najmniej zarabiający), 
• uczestnik w każdej chwili może wycofać środki, jako tzw. zwrot,
• 75% środków po ukończeniu 60. roku życia powinno zostać wypłacone w ratach przez okres nie krótszy niż 10 lat,
• pracownik może wcześniej wypłacić środki z zachowaniem ulg podatkowych: na sfinansowanie wkładu własnego przy zakupie nieruchomości na kredyt lub w przypadku poważnego zachorowania, także małżonka lub dziecka (do 25% środków).