25.06.2019
Już za dwa lata, gdy ostatnia grupa pracodawców zostanie objęta obowiązkiem utworzenia Pracowniczego Planu Kapitałowego, wszyscy pracodawcy będą oferowali jedną z dwóch form grupowego planu emerytalnego: PPE lub PPK. Większość z nas w okresie kariery zawodowej będzie zmieniać kilkukrotnie miejsce pracy.
Jakie to będzie miało konsekwencje dla środków zgromadzonych w planie u dotychczasowego pracodawcy?
W tym wpisie przeanalizujmy wariant, w którym przy zmianie pracodawcy zmieniamy jednocześnie formę programu z PPE na PPK.
Załóżmy, że Janek pracuje od 5 lat w firmie, która już w 2002 roku zaoferowała swoim pracownikom Pracowniczy Program Emerytalny. Janek przystąpił do programu, gdy tylko uzyskał prawo do uczestniczenia w PPE, czyli po 12 miesiącach zatrudnienia. Pracodawca co miesiąc wnosi na jego rachunek składkę podstawową w wysokości 5% wynagrodzenia. Finansowanie składki dodatkowej z wynagrodzenia netto jest w PPE w pełni dobrowolne i Janek nie skorzystał z tej możliwości.
Przyjmijmy, że za trzy lata Janek zmieni miejsce pracy, awansując na wyższe stanowisko i otrzymując wyższe wynagrodzenie. Nowy pracodawca zaoferuje Pracowniczy Plan Kapitałowy. Po upływie 3 miesięcy Janek zostanie automatycznie zapisany do PPK, ponieważ nie ukończył jeszcze 55 lat.
Warunki oszczędzania w nowym planie okazują się mniej korzystne od tych, jakie Janek miał w PPE u poprzedniego pracodawcy. Dlaczego?
Składka podstawowa w PPK okazuje się niższa – wynosi 3,5% wynagrodzenia. Co więcej, Janek musi ją finansować w większej części z wynagrodzenia netto: w wysokości 2 proc., a jedynie 1,5 proc. jest finansowane ze środków pracodawcy. Dodatkową zachętą do uczestniczenia w PPK są dopłaty ze środków Funduszu Pracy wnoszone raz w roku. A co ze środkami zgromadzonymi w PPE u poprzedniego pracodawcy?Janek będzie miał do wyboru kilka opcji:
- kontynuować wpłaty do PPE bezpośrednio z ROR (z pominięciem byłego pracodawcy), które będą traktowane jako składka dodatkowa. Oczywiście PPE Janka nie będzie już zasilane składkami od byłego pracodawcy,
- pozostawić środki w PPE aż do uzyskania uprawnień do wypłaty w celu ich dalszego pomnażania na takich samych warunkach jak dotychczas,
- przenieść środki w formie wypłaty transferowej na własne IKE i kontynuować wnoszenie wpłat z dowolną częstotliwością,
- przenieść środki na IKE i dokonać zwrotu. Kwota zwrotu zostanie pomniejszona o podatek Belki i ewentualną opłatę pobraną przez instytucję finansową oferującą IKE (jeżeli zwrot zostanie dokonany w okresie 12 miesięcy od założenia IKE).
Dlaczego Janek miałby kontynuować wpłaty do PPE oferowanego przez dawnego pracodawcę?
Będąc zatrudnionym u poprzedniego pracodawcy, Janek odkładał na przyszłą emeryturę 5% wynagrodzenia, natomiast w PPK wpłata podstawowa jest niższa o 1,5 punktu procentowego. Janek może wypełnić lukę powstałą po spadku składki dwojako:- w formie wpłaty dodatkowej w PPK w wysokości 1,5% wynagrodzenia brutto
- lub deklarując wnoszenie składki dodatkowej do „starego” PPE.
-
Elastyczne warunki wypłat z PPE
Janek będzie mógł wypłacić zgromadzone środki jednorazowo lub w ratach określanych w dowolny sposób, nie ponosząc z tego tytułu żadnych obciążeń podatkowych. W PPK jedynie 25% środków będzie mógł wypłacić jednorazowo, zachowując całość ulg podatkowych. Pozostałe 75% środków będzie musiał wypłacać w ratach przez okres nie krótszy niż 10 lat. Gdyby zdecydował się na jednorazową wypłatę tej części, zostanie ona pomniejszona o koszt podatku Belki. -
Znacznie wyższe kwoty w ramach składki dodatkowej do PPE niż do PPK
Każdego roku Janek będzie mógł dopłacać w formie składki dodatkowej do PPE kwotę odpowiadającą 450 proc. średniego wynagrodzenia przewidywanego na dany rok w ustawie budżetowej. W PPK wpłata dodatkowa nie może być wyższa niż 2% wynagrodzenia brutto. Gdyby Janek chciał w przyszłości podnieść poziom wpłat na dodatkowe zabezpieczenie emerytalne, na przykład do wysokości 10% wynagrodzenia brutto, czyli poziomu rekomendowanego przez ekspertów, to stanowi dodatkowy argument za tym, aby kontynuować wpłaty do PPE. -
Więcej opcji inwestycyjnych w PPE,
w tym możliwość wnoszenia całości wpłat do funduszy (subfunduszy) inwestujących na rynkach zagranicznych. Różnicowanie źródeł wypłat przyszłego dodatku do emerytury (fachowo nazywane dywersyfikacją) może być dodatkowym argumentem za kontynuowaniem wpłat do PPE
Jakie mogą być powody przemawiające na korzyść tej drugiej decyzji?
Zaletą tej opcji jest fakt, że będzie można składać wszelkie dyspozycje i zlecenia dotyczące środków bezpośrednio do wybranej instytucji finansowej oferującej IKE. W przypadku zaś PPE niezbędne jest korzystanie z pośrednictwa dawnego pracodawcy. Wadą IKE jest to, że może okazać się ono droższe od opłat, jakie będą oferowane w PPE. Limit wpłat na IKE jest też nieco niższy od limitu wpłat na PPE: wynosi 300% prognozowanego średniego wynagrodzenia na dany rok. Jaki jeszcze może być powód przeniesienia środków z PPE na IKE? Uprawnienia do wypłaty środków z PPE uzyskuje się dopiero w momencie ukończenia 60. roku życia lub 55 lat – w przypadku uzyskania wcześniejszych uprawnień do emerytury lub renty. Janek może chcieć z różnych powodów skorzystać wcześniej ze środków zgromadzonych w PPE. W takim przypadku może wycofać środki, ale nie bezpośrednio, a właśnie poprzez ich wcześniejszy transfer na IKE.
Jakie będą konsekwencje wycofania z IKE środków przeniesionych z PPE?
Jeżeli zwrot zostanie dokonany przed ukończeniem 60 lat, to:- 30% środków zostanie przekazane na konto emerytalne Janka w ZUS;
- 70% środków zostanie pomniejszone o podatek Belki i przelane na wskazany rachunek bankowy.
